Miskraam

Bij één op de vijf zwangerschappen (20%) treedt er in het eerste trimester (tot 14 wk.) vaginaal bloedverlies op.
Dit wordt door veel vrouwen als verontrustend ervaren. Bij de helft hiervan is er sprake van een miskraam, bij de andere helft heeft het bloedverlies een andere oorzaak.

Onschuldig bloedverlies

Er zijn een aantal onschuldige situaties waarin bloedverlies kan optreden. Er is dan geen sprake van een miskraam. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

• Innestelingsbloeding: Wanneer het vruchtje zich in het baarmoederslijmvlies vastzet, kan er een bloeding optreden. Dit gebeurt dan tussen de vierde en zesde week.
• Contactbloeding: Zodra je zwanger bent is de buitenkant van de baarmoedermond extra gevoelig. De baarmoedermond kan daarom sneller bloeden. Dit gebeurt soms na gemeenschap (vrijen), persen op harde ontlasting, lichamelijke belasting, veel hoesten.
• Overige oorzaken: Aambeien kunnen in de zwangerschap ook een oorzaak zijn voor bloedverlies. Maar ook een snijwondje na het scheren die je misschien niet hebt opgemerkt. En soms is er bloedverlies zonder dat de zwangerschap in gevaar is, en is er geen duidelijke reden aan te wijzen.

Hoe herken ik een miskraam?

Het verloop van een miskraam is bij iedereen anders. Maar over het algemeen begint het met vaginaal bloedverlies dat in hoeveelheid toeneemt. De bloeding kan binnen enkele uren tot dagen toenemen en kortdurend (6-12 uur) hevig zijn. Dit kan gepaard gaan met weeënachtige pijn, of hevige menstruatiepijnen. Ook kan iemand stolsels of stukjes weefsel (baarmoederslijmvlies) verliezen. Het verlies van het vruchtje is niet altijd duidelijk zichtbaar. Nadat het zwangerschapsweefsel is afgestoten zal het bloedverlies en de buikpijn afnemen. Het bloeden na een miskraam stopt meestal binnen tien dagen.

Wanneer moet ik de verloskundige bellen?

Als je vaginaal bloedverlies hebt, ga dan bij jezelf na of het mogelijk één van de onschuldige oorzaken (zie bovenstaand) kan hebben. Is dit niet het geval, of ben je erg ongerust, neem dan contact op met je verloskundige.

Bel in ieder geval bij:

• Ruim bloedverlies. Dat wil zeggen zoals bij (meer dan) een gewone menstruatie.
• Buikpijn / krampen
• Koorts, meer dan 38 graden Celsius.

Indien nodig zal de verloskundige een afspraak voor je maken voor een echo.

Echo:

Door middel van een echo kan vast gesteld worden of de zwangerschap intact is. Meestal wordt er een inwendige (vaginale) echo gedaan.

De echo is goed:

Vanaf ongeveer 6 weken is het mogelijk om de hartslag te zien van het embryo. Het vaststellen van hartactie maakt de kans op een miskraam een stuk lager, dus dat is gunstig. Maar ondanks een goede echo is een miskraam nog niet uit sluiten. Dit betekent dat de zwangerschap op het moment van de echo intact is, maar dit wil niet zeggen dat het zo blijft. Indien nodig zal de echo enkele weken later worden herhaald.

De echo is niet goed:

Als de zwangerschapsholte groter is dan 15 mm, en/of het embryo langer is dan 5 mm, dan is bij een intacte zwangerschap altijd hartactie te zien. Wanneer de verloskundige/echoscopiste helaas moet vaststellen dat dit niet zo is, dan is er onvermijdelijk sprake van een miskraam.

De echo is onduidelijk:

Bij een prille zwangerschap (voor de 6e/7e week), kan het zijn dat je geen hartactie ziet, omdat het hartje nog moet gaan beginnen met kloppen. Je kan dan dus nog niet vaststellen of er sprake is van een miskraam. De echo zal dan binnen enkele weken worden herhaald. Wanneer de verloskundige/echoscopiste geen zwangerschap kan vaststellen die in de baarmoeder is ingenesteld, dan bestaat de mogelijkheid van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, EUG genoemd. Een EUG is erg zeldzaam, en het vaststellen ervan is lastig. Wanneer er een vermoeden bestaat op een EUG dan zal je worden doorverwezen naar de gynaecoloog voor nader onderzoek.

Verdriet

Hoe mensen omgaan met de verwerking van een miskraam is per persoon verschillend. Een miskraam is veelal het verlies van een gewenste zwangerschap. Soms hebben vrouwen vooraf al geen goed gevoel over de zwangerschap, zeker als er sprake was van bloedverlies. Soms komt het nieuws totaal onverwacht. Hoe dan ook, neem tijd voor verwerking, geef je verdriet de ruimte. Praat er over met mensen in je omgeving. Tien procent van alle zwangerschappen eindigt in een miskraam, dus jaarlijks hebben 20.000 vrouwen een miskraam! Er zijn veel meer “lotgenoten” in je eigen omgeving dan je zou denken.

Wat te doen bij een miskraam?

Na het vaststellen van een miskraam bespreken we de opties:

1. Afwachten tot je vanzelf bloedverlies krijgt. Soms duurt het even voordat je lichaam reageert op de miskraam. Dit is de meest natuurlijke optie.
2. De miskraam opwekken met medicijnen. Je wordt verwezen naar de gynaecoloog. Die schrijft de medicijnen voor. Meestal krijg je een pil, die je in je vagina inbrengt. Dit kan je zelf thuis doen, of het gebeurt in het ziekenhuis. Als de medicijnen werken, krijg je meestal na één of twee dagen bloedverlies. Daarna gaat het verder zoals bij een miskraam die vanzelf begint.
3. Curettage. Dit is een korte ingreep in het ziekenhuis. De gynaecoloog haalt met een dun zuigertje het vruchtje weg uit de baarmoeder. Je krijgt een lichte narcose en de ingreep duurt 10-15 minuten. Het nadeel van een curettage is dat er verklevingen in de baarmoeder kunnen komen. Als dit gebeurt, kan het moeilijker zijn om opnieuw zwanger te worden. Ook is er bij een volgende zwangerschap iets meer kans op een miskraam, een vroeggeboorte en een vastzittende placenta. Daarbij komt de placenta na de geboorte niet vanzelf naar buiten. 

Je mag rustig nadenken over je besluit. Deze Keuzekaart kan je hierbij helpen

Belangrijk om te weten

Er zijn een aantal dingen waar je op moet letten als je een miskraam hebt:

• Je mag paracetamol gebruiken tegen de buikpijn. Neem altijd twee tabletten per keer. Je mag per 24uur maximaal 3 tot 4 keer twee tabletten van 500 mgr. Als dit niet voldoende is, kan je daarnaast deze pijnstilling innemen: Ibuprofen (drie keer per dag 400 mg) óf Naproxen (twee keer per dag 500 mg). 
• Om infectie tegen te gaan mag je geen gemeenschap hebben zolang het bloedverlies duurt. Ook een bad wordt afgeraden. Gebruik geen tampons, maar gewoon maandverband.
• Bij bijzonderheden of vragen kan je contact opnemen met de verloskundige.

Bel altijd in geval van:

• Te veel bloedverlies, meer dan drie maandverbanden per uur.
• Klachten zoals duizeligheid, flauwvallen, sterretjes zien in combinatie met ruim bloedverlies.
• Koorts meer dan 38 graden Celsius.
• Te veel buikpijn ondanks paracetamol.

Na de miskraam

Het bloedverlies na een miskraam of curettage kan zo’n 2 weken duren. Meestal word je vier tot zes weken later ongesteld. Als het bloeden na de miskraam langer aanhoudt dan drie weken, of je bent na 8 weken nog niet ongesteld geworden (en je bent niet opnieuw zwanger), kan er misschien wat miskraamweefsel in de baarmoeder achter gebleven zijn. Dit kan met een echo worden bekeken. Je verloskundige of huisarts verwijst je dan naar de gynaecoloog.

Een volgende zwangerschap

Er is medisch niets op tegen om na een miskraam direct weer zwanger te worden. Maar veel vrouwen vinden het prettig om in ieder geval één menstruatie af te wachten voordat ze weer zwanger willen worden. Het geeft een bevestiging dat de miskraam compleet was en dat “alles het weer doet”. 
Denk ook bij een volgende zwangerschap aan het gebruik van foliumzuur. Ben je een roker? Probeer dan te stoppen. Rokende vrouwen maken vaker een miskraam mee dan vrouwen die niet roken. Ook het gebruik van alcohol kan het zwanger worden nadelig beïnvloeden.